امامزاده ای با درختان چند صد ساله/ آستانه علوی مدفن چهار مرد از سُلاله علی (ع)

به گزارش خبرنگار مهر، اگر بخواهید در مسافرت نوروزی خود به دامنه کوه ها و دشت های زیبای جنوب استان مرکزی و رشته کوه های راسوند گذر کنید حتما چشمتان به گنبد بلند آستانه نیز می افتد. گنبد مزار سهل بن علی (ع) در شهر آستانه یکی از بلندترین گنبدهایی از نوع خود در ایران است.

شهر آستانه یکی از قدیمی ترین سکونت گاه های انسانی منطقه است. این شهر در دوران درگیری بین امین و مامون عباسی اعلام بی طرفی کرد و همین سبب ویرانی آن گردید و بقایای آن در زمان حمله مغول ویران شد. بنای این شهر به همت عیسی بن ادریس و پسرش بودلف قاسم مجددا بنا شد. این شهر در زمان صفویه مجددا تعمیر و نوسازی شد .و به سبب وجود مقبره اما مزاده سهل ابن علی (س) و امام زاده های دیگر در زمان صفویه به نام آستانه نام گذاری شد.

این شهر تاریخی در شش کیلومتری شهر شازند و در فاصله 42 کیلومتری اراک واقع است. این شهر علاوه بر سابقه کهن و طبیعت زیبایش، به واسطه وجود بارگاه چهار تن از فرزندان اهل بیت (ع) به نام های سهل بن علی (ع)، طالب بن علی (ع)، جعفر بن علی (ع) و فضل بن جعفر (ع) از شهرت خاصی برخوردار است.

بعضی از علما و اندیشمندان دینی معتقدند که امامزاده های دفن شده در آستانه از فرزندان بلافصل و یا با واسطه امام علی(ع) بوده و عده ای دیگر نیز این امامزاده ها را از فرزندان حضرت امام جعفر صادق (ع) می دانند.

امامزاده سهل بن علی (ع)

امامزاده سهل بن علی (ع) ( ابو سهل احمد بن علی) مدفون در شهر آستانه دارای یک از زیباترین و قدیمی ترین صحن و سراها است. بنای گنبد امامزاده سهل بن علی (ع) به حدود قرن چهارم هجری قمری و زمان آل بویه برمی گردد. گنبد این امامزاده از نوع درپوش بوده است و از سطح زمین 20 متر ارتفاع دارد.

تمامی سطوح خارجی آن با کاشی های معرق تزئین شده است. ساختمان روضه از داخل رواق به شکل هشت ضلعی بوده و محیط خارجی دیوار آن که پایه های گنبد بر روی آن استوار است 48 و نیم متر است.

دیواره و سقف روضه تماما گچبری و کاسه بندی شده و با نقاشی و رنگ آمیزی بسیار زیبا و هنرمندانه ای آراسته گردیده است.ضریح مطهر از جنس نقره و آبکاری طلا، کار صنعتگران اصفهان است.

در ابتدای ورود به روضه پنجره مشبک منبت کاری بسیار بزرگ و انحصاری نصب شده است. که از نظر نوع کار و قدمت قابل توجه است. دیواره ها و سقف گنبد امامزاه با آیات قرآنی و نقاشی های گل و مرغ تزیین شده است و در ارتفاع هفت متری دیوار روضه، سه مرتبه سوره جمعه بر روی کتیبه ای با متن آبی به عرض 70 سانتی متر با خط نسخ نوشته شده است. همچنین کتیبه دیگری با متن سرمه ای مجددا در ارتفاع 11 متری از سطح روضه، سوره جمعه را با خط زرد تکرار کرده است.

مجموعه امامزاده سهل بن علی(ع) دارای صحن متعددی است. در صحن جنوب غربی بنا به هشت حجره وجود دارد که در گذشته محل اقامت طلاب علوم دینی بوده است.

امامزاده طالب بن علی (ع)

قسمت شمالی ساختمان امامزاده سهل بن علی (ع)، بقعه امامزاده طالب بن علی (ع) قرار دارد که دارای گنبد مدور و آجری است. این بقعه که متصل به بنای امامزاده سهل بن علی(ع) است دارای یک ایوان ورودی و یک روضه کوچک است که ضریح آن در وسط روضه و در زیر سقف گنبدی قرار گرفته است.

بر طبق شواهد موجود ساختمان بنا نبایستی قدمت زیادی داشته باشد. احتمالا بنای امامزاده طالب بن علی(ع) در اواخر دوره قاجاریه بازسازی شده است. سقف گنبدی امامزاده از سطح زمین حدود ده متر ارتفاع داشته و سقف ایوان ورودی از تیرچه و چوب پوشیده شده است.

امامزاده جعفر بن علی (ع) و فضل بن جعفر (ع)

در فاصله حدود 200 متری شمال امامزاده سهل بن علی (ع) بقعه دو امامزاده به نام جعفر بن علی(ع) و فضل بن جعفر (ع) واقع شده است. ساختمان این مجموعه تمام از آجر ساخته شده است. در مرکز روضه اتاق ها و حجره های کوچکی ساخته شده است. در مرکز روضه ضریحی نصب شده که درون آن دو صندوق کوچک قرار دارد. بر روی صندوق گچی سنگ قبری نصب شده که بر روی آن عبارت "هذا قبر جعفر بن علی بن ابوطالب رضی الله عنه" حک شده است.

صندوق چوبی ضلع جنوبی ضریح منتسب به امامزاده جعفر بن علی بن ابوطالب (ع) است. احداث بنای دو امامزاده را به عضد السلطان از شاهزادگان اواخر دوره قاجاریه نسبت می دهند.

درختان کهنسال در زیارتگاه های آستانه

وجود درختان کهنسال در این امامزادگان یکی از جاذبه های گردشگری در آستانه علوی است. درخت نارون و درخت توت از این جمله هستند.

در محوطه بیرونی قسمت غربی بنای زیارتگاه سهل بن علی(ع) شهر آستانه یک درخت نارون 400 ساله قرار دارد. همچنین یک اصله درخت توت داخل صحن نو زیارتگاه با عمر حدود 820 سال وجود دارد.

حمام حاج ربیع آستانه

یکی دیگر از جاذبه های شهر آستانه حمام حاج ربیع است. این حمام از بناهای زیبا و مستحکم شهر آستانه است که با قدمتی حدود 400-500 سال در شهر آستانه واقع است.

از مشخصات قابل توجه حمام گنبدی بودن سقف، طاق ها، ستونهای سنگی، جاکفشیها، راهروهای پیچ در پیچ، جدا بودن فضای سردابه(بینه)زنان و مردان و همچنین نورگیری از طریق جام خانه های شیشه ای بوده که گرم کردن آن با مواد سوختی چون بوته و از طریق تون و گربه روهای تعبیه شده انجام می گرفته است.

شهر آستانه علوی با تمام معنویت خود در انتظار گردشگران نوروزی هستند.